Bugungi kunda siyosiy va xalqaro maydonda sport masalasiga eʼtibor yuqori darajada ekani aniq. Buning boisi u doʻstlik,  hamkorlikning jarchisi va tinchlikning elchisi boʻlishi bilan birga insoniyat salomatligining kafolatidir. Sportga eʼtibor qaratish nafaqat jismoniy, balki ruhiy, ijtimoiy va iqtisodiy jihatdan ham katta foyda keltiradi. Shuning uchun ham jamiyatda sport madaniyatini rivojlantirish muhim ahamiyatga ega.

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti, Milliy Olimpiya qoʻmitasi raisi Shavkat Mirziyoyev boshchiligida kecha oʻtkazilgan videoselektor ana shu jihati bilan ahamiyat kasb etdi. Unda olimpiya va paralimpiya harakati, ixtisoslashtirilgan va ommaviy sportni yangi bosqichga olib chiqish hamda aholi jismoniy faolligini oshirish chora-tadbirlari boʻyicha fikr almashinib qator taklif va tashabbuslar ilgari surildi.

Sportning, dastavval sogʻliq uchun foydaligi oynadek ravshan. Jismoniy faollik yurak-qon tomir tizimini mustahkamlaydi. Immunitetni oshiradi va kasalliklarga chidamlilikni kuchaytiradi. Qon aylanishini yaxshilaydi va stressni kamaytiradi. Meditsinada taʼkidlanishicha, u depressiya va stressni kamaytiradi. Konsentratsiya va xotirani yaxshilaydi,  eng muhimi u insonning oʻziga ishonchini oshiradi va motivatsiyani kuchaytiradi.

Shuning uchun ham uning diqqat markazida boʻlishi bejiz emas. Har bir ota-ona, har bir millatning niyati – jismoniy va maʼnaviy barkamol avlodni tarbiyalashdir. Bunga esa jismoniy tarbiya va sportsiz erishib boʻlmasligi, sport sogʻlom xalq, sogʻlom avlodning tayanch ustuni ekani alohida uqtirildi.

Shu bois davlatimiz tomonidan bu sohaga katta eʼtiborning natijasi oʻlaroq, soʻnggi toʻrt yilda byudjetdan sportga ajratilayotgan mablagʻ 1,5 trillion soʻmdan 3 trillion soʻmga oshdi. Murabbiylarning oʻrtacha maoshi 2 barobar koʻpaydi. 101 ta yirik sport inshootlari qurildi, 67 tasi rekonstruksiya qilindi. Sportchilarimizning Parij Olimpiadasida erishgan yutuqlari bu eʼtiborning yorqin natijalari boʻldi, desak, xato boʻlmaydi.

Sportning ijtimoiy taraqqiyotdagi ahamiyatining tobora oshib borishi ushbu holatlarda koʻzga tashlanadi. U jamoaviy ishlarga moyillikni oshirib, liderlik va jamoada ishlash qobiliyatini rivojlantiradi. Yangi doʻstlar orttirish va ijtimoiy faol boʻlishga yordam beradi. Eng muhimi, yoshlarni turli jinoyatchilik va yomon odatlardan uzoqlashtiradi. Tartib-intizom va masʼuliyatni shakllantiradi. Oliy natijalarga erishish uchun mehnat qilishni oʻrgatadi. Iqtisodiy va milliy taraqqiyotdagi oʻrni va rolini oʻtgan yilgi natijalar yaqqol koʻrsatdi. Sport sohasi orqali davlatimiz obroʻsi oshdi. Bu oʻz navbatida yangi ish oʻrinlarining yaratilishiga va turizmning rivojlanishiga ham hissa qoʻshadi.

Videoselektor yigʻilishida 2028-yilda Los-Anjelesda boʻladigan Olimpiya oʻyinlarida kuchli oʻntalikka kirish maqsad qilingani taʼkidlandi. Buning uchun tayyorgarlikni kuchaytirish, sport federatsiyalarini rivojlantirish zarur. Yigʻilishda bu masalalar 26 ta sport federatsiyasi va hududlar kesimida tahlil qilindi. Masalan, soʻnggi Olimpiya oʻyinlarida 48 ta dastur boʻlgan yengil atletika boʻyicha 5 ta, 49 ta suv sporti dasturidan 4 ta litsenziya olingan, xolos. Qoraqalpogʻiston, Jizzax, Qashqadaryo, Navoiy, Namangan va sirdaryolik sportchilar past natija koʻrsatgani ham roʻyi rost eʼtirof etildi. Shu bois iqtidorli yoshlarni topish, olimpiya sport turlariga tayyorlash, ularni va murabbiylarni ragʻbatlantirish boʻyicha yangi tizim yoʻlga qoʻyilishi belgilandi. Davlatimiz rahbari bu boradagi qator tashabbuslarni ilgari surdi.

Shuningdek, chet eldan ilgʻor tajribalar, grantlar jalb qilish choralari koʻrilishi, sportchi va murabbiylarni xorijiy sport akademiyalarida oʻqitilishi ham eʼtibordan chetda qolmadi. Hududlardagi 310 ta sport maktabi milliy terma jamoalarning seleksiya bazasiga aylanishi kerakligi taʼkidlandi. Ularda yangi metodika va yondashuvlar joriy qilinadi.

Yigʻilishdagi muhim tashabbuslardan biri yiliga ikki marta hududlarda olimpiya sport turlari boʻyicha “Yangi Oʻzbekiston Olimpiya choʻqqilari” musobaqalar tizimi yoʻlga qoʻyilishi boʻldi. Musobaqa gʻoliblari uy, avtomobil kabi qimmatbaho sovgʻalar bilan taqdirlanishi ham bu sohaning ravnaqiga xizmat qiladi.

Sportchilarni topish, saralash va tayyorlash jarayoniga raqamlashtirishni keng joriy qilish, adolatni taʼminlab, qobiliyatli yoshlarni yuzaga chiqarish boʻyicha koʻrsatmalar berildi.

Oʻquvchi va talabalarni sportga keng jalb etish maqsadida har bir maktabda yakkakurash va jamoaviy olimpiya sport turlari boʻyicha toʻgaraklar ochilishi qayd etildi. Yurtimizda 700 mingdan ziyod talabalar borligi qayd etilib, ular oʻrtasida sportga havasni kuchaytirish, qamrovni oshirish muhimligi koʻrsatib oʻtildi. Shu bois “Sogʻlom inson – sogʻlom millat” gʻoyasi umummilliy harakatga aylantirilishi taʼkidlandi. Buning uchun sogʻlom ovqatlanish va jismoniy faollik targʻibotini har bir oilaga olib kirish kerakligi aytildi.

Xulosa oʻrnida shuni aytish kerakki, sportga eʼtibor berish faqat bir martagi kampaniya yoki qisqa muddatli loyihalar bilan cheklanmasligi kerak. Bu jarayon uzluksiz boʻlsa, jamiyat sogʻlom va barqaror rivojlangan boʻladi. Sport madaniyati hayot tarziga aylansa, insonlar nafaqat jismonan, balki maʼnan va iqtisodiy jihatdan ham mustahkam boʻladi.

Rahimboy JUMANIYOZOV

“TIQXMMI” MTU professori, Oʼzbekiston Yozuvchilar va Jurnalistlar uyushmalarining aʼzosi